สตง.-สวทช. ผนึก ETDA ร่วมนำร่องบอกลา “กระดาษ” ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลช่วยตรวจสอบ-รับรองเอกสารอิเล็กทรอนิกส์
นายประจักษ์ บุญยัง ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) เปิดเผยว่า สตง. มีเป้าหมายในการเพิ่มประสิทธิภาพงานตรวจสอบในทุกๆ ด้าน โดยเฉพาะการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ในการตรวจสอบ และในฐานะหน่วยงานตรวจสอบที่ต้องจัดเก็บเอกสารหลักฐานเป็นจำนวนมาก ซึ่งส่วนใหญ่ยังอยู่ในรูปแบบเอกสาร (Paper) จึงได้จัดทำระบบเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อให้สามารถดำเนินการออกเอกสารหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับงานตรวจสอบผ่านระบบดิจิทัล ซึ่งนอกจากจะช่วยลดการใช้กระดาษ ในกระบวนการรับ-ส่งเอกสารการตรวจสอบได้อย่างเป็นรูปธรรมแล้ว ยังช่วยให้มีระบบการจัดเก็บเอกสารหลักฐานการตรวจสอบในรูปแบบที่สามารถเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนกับหน่วยรับตรวจได้อย่างมีประสิทธิภาพด้วย
ดร.ณรงค์ ศิริเลิศวรกุล ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) เปิดเผยว่า สวทช.ได้เตรียมความพร้อมในการปรับระบบการทำงานเพื่อสนับสนุนการตรวจรับในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ผ่านทางระบบต่างๆ เช่น ระบบ Opensource ERP ของ สวทช.ที่มีการอนุมัติทุกขั้นตอนแบบ paperless โดยใช้ e-certificate กำกับในการอนุมัติแต่ละขั้นตอน โดยไม่ต้องลงลายมือชื่อในเอกสารกระดาษหรือเอกสาร pdf รวมถึงการทำ e-Tax invoice กับกรมสรรพากร โดยในระยะต่อไปจะเตรียมการปรับเปลี่ยนกระบวนการลงนามสัญญาทั้งหมดให้เป็นอิเล็กทรอนิกส์ต่อไป ซึ่งทาง สวทช.คาดหวังว่าจะเป็นตัวอย่างให้กับหน่วยงานต่างๆ ในการปรับรูปแบบการดำเนินงานให้สามารถรับการตรวจด้วยอิเล็กทรอนิกส์ได้อย่างสมบูรณ์ การดำเนินการนี้ถือเป็นมิติใหม่ของการใช้ประโยชน์จากข้อมูลดิจิทัล ข้อมูลต่างๆ เหล่านี้จะสามารถนำไปต่อยอดการปรับปรุงงาน สร้างระบบแนะนำให้กับหน่วยรับตรวจอื่นๆ และลดความผิดพลาดต่างๆ ในการตรวจโดยใช้ เอไอในอนาคตได้
ด้านดร.ชัยชนะ มิตรพันธ์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (ETDA) กล่าวว่า ETDA จะเข้าไปศึกษารายละเอียดของกระบวนการตรวจสอบเรื่องของเอกสารทางการเงินของสตง.ให้เป็นรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์โดยดำเนินการร่วมกับหน่วยรับตรวจ คือ สวทช. โดยมีแนวทางการปรับปรุงกระบวนการให้เป็นอิเล็กทรอนิกส์จากรูปแบบเดิม คือการออกเอกสารที่มีการจัดเตรียมผ่านโปรแกรมสำนักงาน และทำการพิมพ์เอกสารออกมาเพื่อลงนามด้วยปากกา โดยได้วางแผนไว้ 2 ช่วง ช่วงแรกที่เป็นแผนระยะสั้น หรือ Quick Win solution นั้น สตง.จะเริ่มเปลี่ยนการตรวจจากเดิม เป็นการตรวจบนเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ รวมถึงการตรวจผ่านระบบของหน่วยรับตรวจ และลงนามบนไฟล์เอกสาร PDF ผ่านโปรแกรมจัดการเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ โดย ETDA ให้การสนับสนุนใบรับรองอิเล็กทรอนิกส์ (Certificate) เพื่อใช้ในการลงลายมือชื่อ ซึ่งจะดำเนินการได้หลังเดือนมกราคม 2564
“หน่วยงานภาครัฐหลายๆ หน่วยงานก็เริ่มและพยายามลด ละ เลิกใช้กระดาษบ้างแล้ว เช่น กระทรวงมหาดไทยมีการยกเลิกใช้สำเนาบัตรประชาชนและสำเนาทะเบียนบ้านในการไปติดต่อราชการ กรมสรรพากรมีใช้ระบบ e-Tax Invoice ซึ่งช่วยลดต้นทุนในการออกใบกำกับภาษี หรือกระทรวงการอุดมศึกษาวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมก็มีการใช้ Digital Transcript เพื่ออำนวยความสะดวกให้นิสิต นักศึกษา”
ส่วนแผนระยะยาว สตง.จะจัดเตรียมระบบการออกเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ที่สอดคล้องกับกระบวนการทำงาน ทั้งการสร้างเอกสารในรูปแบบ PDF/A-3 ซึ่งเป็น PDF ที่เพิ่มการเก็บคุณลักษณะต่างๆ ของไฟล์ เช่น ฟอนท์, สี ให้มีความครบถ้วนสมบูรณ์ในตัวเอง และสามารถคงรูปแบบหน้าตาดั้งเดิมของเอกสารไว้ โดยไม่จำเป็นต้องใช้ข้อมูลเพิ่มเติม ไม่ว่าจากโปรแกรม หรือระบบปฏิบัติการในการเรียกดูเอกสาร และรองรับการแนบไฟล์เพิ่มเข้ามาใน PDF เพื่อให้สามารถนำไฟล์แนบนั้นไปประมวลผลต่อได้ และปรับรูปแบบให้เป็นอัตโนมัติ เช่น ขั้นตอนการทำงาน (Workflow) เพื่อส่งต่อเอกสารไปยังผู้ลงนามลำดับถัดไป และออกหมายเลขเอกสารแบบอัตโนมัติ โดย ETDA ให้การสนับสนุน วิธีการจัดทำเอกสารอิเล็กทรอนิกส์สำหรับการใช้งานระยะยาว (PDF/A-3) รวมไปถึงการออกแบบ XML schema สำหรับเอกสารที่อยู่ในกระบวนการตรวจสอบเอกสารการเงิน และเมื่อมีระบบรองรับแล้ว สตง. และ สวทช. สามารถนำข้อมูลที่อยู่ใน XML File ซึ่งแนบอยู่ใน PDF/A-3 ไปประมวลผลต่อยอด เพื่อการทำงานที่ถูกต้อง แม่นยำ ในเวลาที่ลดลงได้
