สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) จับมือ กรมฝนหลวงและการบินเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ลงนามความร่วมมือด้านวิชาการ ผนึกกำลังพัฒนางานวิจัยวิทยาศาสตร์บรรยากาศ มุ่งขับเคลื่อน และแก้ไขปัญหาคุณภาพอากาศไทยอย่างยั่งยืน
เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2567 ดร. ศรัณย์ โปษยะจินดา ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (อว.) และนายสุพิศ พิทักษ์ธรรม อธิบดีกรมฝนหลวงและการบินเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือด้านการวิชาการ พัฒนางานวิจัย บูรณาการองค์ความรู้ด้านดาราศาสตร์ วิทยาศาสตร์บรรยากาศ วิศวกรรมศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และพัฒนาขีดความสามารถของบุคลากรของสองหน่วยงาน ต่อยอดการใช้ประโยชน์ด้านการทำฝนหลวง และการวิจัยวิทยาศาสตร์บรรยากาศ เพื่อขับเคลื่อนนโยบายการป้องกัน ควบคุม และบรรเทาปัญหาคุณภาพอากาศอย่างยั่งยืน พิธีลงนามในวันดังกล่าวจัดขึ้น ณ อุทยานดาราศาสตร์สิรินธร อ. แม่ริม จ. เชียงใหม่
ดร. ศรัณย์ โปษยะจินดา ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กล่าวว่า นอกจาก สดร. จะเป็นสถาบันวิจัยด้านดาราศาสตร์แล้ว ยังมีพันธกิจในการสร้างงานวิจัยชั้นแนวหน้าในสาขาวิทยาศาสตร์อวกาศและบรรยากาศ รวมถึงพัฒนาอุปกรณ์วิทยาศาสตร์สำหรับการวิจัยขึ้นเอง ปัจจุบัน กำลังพัฒนาและสร้างต้นแบบเครื่อง LiDAR เพื่อการศึกษาละอองลอยในชั้นบรรยากาศ เก็บข้อมูลหาต้นตอที่แท้จริงของปัญหาฝุ่นละออง
และล่าสุดในช่วงปลายเดือนมีนาคมที่ผ่านมา สดร. ยังเป็นหนึ่งในหน่วยงานวิจัยในประเทศไทยที่ได้รับเชิญให้เข้าร่วมศึกษาวิจัยคุณภาพอากาศระดับนานาชาติในโครงการ Airborne and Satellite Investigation of Asian Air Quality (ASIA-AQ) ภายใต้ความร่วมมือกับองค์การบริหารการบิน และอวกาศแห่งชาติ สหรัฐอเมริกา หรือนาซา (NASA) เพื่อวิเคราะห์ และสร้างแบบจำลองของสภาพอากาศในแต่ละพื้นที่ในภูมิภาคเอเชีย เชื่อมโยงไปสู่การแก้ไขปัญหามลภาวะอากาศ ตลอดจนพัฒนาแบบจำลองในการคาดการณ์การแก้ไขปัญหา รวมถึงพัฒนาเทคโนโลยี และนวัตกรรมด้านวิทยาศาสตร์บรรยากาศของไทยต่อไปในอนาคต
ความร่วมมือทางวิชาการระหว่าง สดร. กับกรมฝนหลวง และการบินเกษตรในวันนี้ ถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญในการต่อยอด และบูรณาการองค์ความรู้ขั้นสูงด้านการวิจัยวิทยาศาสตร์บรรยากาศ โดยเฉพาะการนำโครงสร้างพื้นฐานทางอากาศยาน มาบูรณาการร่วมกับอุปกรณ์เครื่องมือวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่ทันสมัยเก็บข้อมูลคุณภาพอากาศ เพื่อนำมาสร้างแบบจำลองทางวิทยาศาสตร์คาดการณ์คุณภาพอากาศ สำหรับแจ้งเตือนประชาชนได้ ตลอดจนการวางแผนแก้ปัญหาคุณภาพอากาศได้อย่างมีประสิทธิภาพ
นายสุพิศ พิทักษ์ธรรม อธิบดีกรมฝนหลวงและการบินเกษตร กล่าวว่า การดำเนินงานร่วมกับสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ จะเป็นการวิจัย พัฒนา และขยายผลองค์ความรู้ด้านดาราศาสตร์ วิทยาศาสตร์บรรยากาศ วิศวกรรมศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้อง เพื่อการนำไปใช้ประโยชน์กับการทำฝนหลวงและการวิจัยวิทยาศาสตร์บรรยากาศ ให้เกิดเป็นผลสัมฤทธิ์เชิงประจักษ์ ผลักดันให้เกิดความมั่นคงทางคุณภาพอากาศ ซึ่งจะเป็นก้าวสำคัญสู่การพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ ๆ สำหรับศึกษาและบรรเทาปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็กที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนและคุณภาพสิ่งแวดล้อม รวมทั้งการเพิ่มประสิทธิภาพการตรวจสภาพอากาศสำหรับวางแผนการปฏิบัติการฝนหลวงได้อย่างแม่นยำ ตลอดจนเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจของนักศึกษา ประชาชน และชุมชนเกี่ยวกับโครงการพระราชดำริฝนหลวง เพื่อให้เกิดการมีส่วนร่วมและการตระหนักรู้ในการใช้ทรัพยากรน้ำอย่างคุ้มค่าอีกด้วย
โอกาสนี้ ยังมีการลงนามความร่วมมือดังกล่าว อีก 2 ฉบับ ระหว่างกรมฝนหลวงและการบินเกษตร กับ 2 หน่วยงานภายใต้กระทรวง อว. ได้แก่ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ โดยมีผู้แทน คือ รศ.ดร. เทพินทร์ พัชรานุรักษ์ คณบดีคณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (ผู้แทนอธิการบดี) และ รศ.ดร. ชาตรี มณีโกศล รักษาราชการแทน อธิการบดีมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ร่วมลงนามในครั้งนี้ด้วย
